Uwo mubonano wahuje imigwi yo mu mazone atandatu agize komine Ntahangwa n'indongozi z'amashengero n'amadini arangurira ubutumwa muri ayo mazone, bayaga ku vyo iyo migwi imaze kurangura
Mu rwego rw'umugambi w'ugushigikira imigwi mpuzamashengero ishigikiye amahoro mu Burundi, umugambi urangurwa n'ishirahamwe mpuzamashengero (CICB mu mpfunyapfunyo yo mu rurimi rw'igifaransa), harabaye umubonano, ku wa gatatu igenekerezo rya 11 Ntwarante 2020. Uwo mubonano wari uw'ukuyagira hamwe ivyo iyo migwi mpuzamashengero imaze kurangura. Wari urongowe na Nyenicubahiro Musenyeri Evariste Ngoyagoye arongoye ishirahamwe CICB, ukaba wari wahuje babiri babiri mu barongoye iyo migwi ku rwego rw'ama zone, be n'indongozi z'amashengero n'amadini arangurira ubutumwa mu mazone atandatu agize komine Ntahangwa, mu gisagara ca Bujumbura. Umworoshakiyago yari Umushingantahe Isidore Hakizimana, Umunyamabanga Nshingwabikorwa w'ishirahamwe CICB.
Muri uwo mubonano wamaze hafi amasaha abiri, kuva kw'isaha zitatu z'umusase (9h00) gushika kw'isaha zitanu (11h00), inyuma y'ijambo ry'inyinjizo ryashikirijwe n'Uwurongoye ishirahamwe CICB, be n'iry'ugushikiriza ibiranga uwo mugambi w'ugushigikira imigwi mpuzamashengero ishigikiye amahoro mu Burundi, ryavuzwe n'uwo Munyamabanga Nshingwabikorwa w'ishirahamwe CICB, haciye hakurikira ibikorwa nyezina vy'ukwakira intahe z'abari baje baserukira ya mazone atandatu agize komine Ntahangwa.
Zone Ngagara, ari na yo yakiriye ibikorwa vy'uwo mubonano, yari yaserukiwe na Pascal Tubisigaho wo muri Ekleziya Katolika; zone Cibitoke yaserukiwe na Pasitori Évariste Niyongabo wo mw'ishengero rya Anglikani; zone Buterere iserukirwa n'umwigisha wo mw'idini rya Islam, Imam Daudi Mugisha ku bw'ishirahamwe COMIBU; zone Kamenge iserukirwa na Fulgence Hakizimana wo muri Ekleziya Katolika; na yo zone Gihosha iserukirwa na Boniface Nyampeta wo muri katolika, ariko wewe akaba yaravuze nk'umunyamugwi asanzwe, kw'izina ry'umurongozi yaserukiye. Zone Kinama yoyo ntiyashoboye guserukirwa muri uwo mubonano.
Eka nyene n'izo ndongozi z'amashengero n'amadini zari zaje zizananye muri ayo mazone yose, turetse Patiri mukuru wa Paruwase ya Katedrale Regina mundi yari yahaje nk'umutumire, kuko wewe ari uwo mw'ishengero rikukira zone zone Muha. Aba barongoye aya mashengero, igikorwa cabo cari ic'ukwiyumvira uko ibikorwa vy'abo bagenye ngo baje muri iyo migwi vyifashe, bagire ivyo babibarije, bongere banabaterere ivyiyumviro, ubona ko babagenye babizeye kubw'intahe bashingirwa n'ukwemera kwabo, akaranga keza bafise mu kibano, n'ubutumwa usanga bajejwe mu migwi itandukanye yo mu mashengero iwabo.
Ibikorwa nyamukuru vyavuzwe ko vyaranguwe n'abari muri iyo migwi, benshi bahurije ku nyigisho bahawe na CICB muri uwo mugambi, bongera baravuga no ku nama bagiye barahuriramwo, buri mugwi ukwawo. Mbere nko kuri izo nama, baremeje ko zabahaye akaryo k'ukuba abafashe iya mbere mu kwunga ubumwe mpuzamashengero, kuko bubahutse kwicarana bayaga kuri ubwo butumwa, kandi badasenga hamwe, kandi ivyo bakabigirira mu gukurakuranwa mu mashengero baja barakoraniramwo; uri aho bakoranira mu misigiti, canke mu nsengero z'amadini y'abaprotestanti n'ay'aba Katolika.
Zimwe mu ngorane zishobora guhungabanya amahoro n'imitima y'abanyagihugu bagiye baravuga ko babonye, ni nk'izifatiye kw'iyarara ryo mu mihana ribura aho ritabwa, rikaba rizana umwanda, rigatera uruhagarara n'ubwoba bw'indwara zikomoka kw'isuku rike. Haranavuzwe n'indyane zikunda kuba mu ngo, zivuye ku gutata kw'abubakanye canke ku kaboregwe k'ababana. Ikindi kibazo ngo gihanze abanyagihugu ni icerekeye abana bageze kuja mu mashure, ariko bakabura ibibanza, kuko ubwinshi bwabo butajana n'iyongerekana ry'amashure, na cane cane aya Leta. Ntibibagiye n'ikibazo c'isegenya ry'amazi y'imvura cama cateye mu gisagara, ahabangamiwe cane hakaba ngo ari muri zone Buterere. Eka mbere ngo hari n'ibibazo bashikako bagasha, kuko batinya ko vyobakwegera, ibibazo vy'imihazuko hagati y'abanywanyi bato bato b'imigambwe mu kibano.
Ku bijanye n'intambamyi, haravuzwe ko hari abanyagihugu bidoga ko batabona iherezo ry'ibibazo bashikiriza, bakaba bipfuza ko iciyumviro c'ubuvugizi cofata umurongo urashe, kandi mu bubangutsi ntangere. Abo bari mu migwi mpuzamashengero ishigikiye amahoro mu Burundi baranafise n'ivyo basavye ku gatwe kabo: Ngo barashaka ko bokwama bakarihirizwa ubumenyi, kuko ku bwabo ngo babona ko ikibazo c'amahoro ari ukwamizako. Bagirako banasaba guhuzwa n'abagize imigwi yo mu bindi bihugu bimaze gushika ku ntambwe ishimishije, nk'abo muri Republika ya Kenya, kugira ngo babe bosabikanya intahe zabo, zibafashe kwiyubaka.
Na bo abari baje baserukiye amashengero n'amadini ku rwego rw'amazone, bamaze kwumva ibimaze kurangurwa n'iyo migwi, barabikengurutse. Ariko kandi baragize n'amakenga ku ndinganizo yabo, kuko ngo ari ikibazo gihambaye mu kugira ngo igihagararo cabo kibe cokwemerwa mu kibano no mu ntwaro. Umunyamabanga Nshingwabikorwa w'ishirahamwe CICB yishuye ko ibikorwa vyabo bizwi, kuko umugambi wamenyeshejwe abajejwe intwaro, gushika ku rwego rw'umukuru w'igisagara ca Bujumbura. Yaboneyeho kwibutsa uko iyo mugwi itunganije, kuva ku ma karitiye gushika ku burongozi bwo hejuru mu gisagara.
Baciye basaba ko na bo boja barahabwa ku vyegeranyo, kuko ata nkeka ko boronka ico baterera ku bibazo biba vyavuze, maze bakabikorerako mu butumwa bwabo bw'ukwigisha Ijambo ryabo babiroresheje mu kuremesha amahoro babifatiyeko. Barangije bipfuza ko intererano ya bamwe n'abandi muri abo banyamashengero yokomezwa cane mu ntumbero y'ugutuma amatora y'uyu mwaka w'2020 igihugu kiriko kiratunganya aba ayatekanye koko.
Mu gihe rero iyo migwi mpuzamashengero ishigikiye amahoro mu Burundi yari yakoranye yari iyo ku rwego rw'amazone, tubamenyeshe ko mu bisanzwe iringanijwe ku buryo ku ntango hariho ihwaniro ryo mu ma karitiye bita "Fora" (canke "Forum" muri rudende). hakabaho rero n'iyo yo ku rwego rw'ama zone (" Plateformes zonales"), n'iyo ku rwego rw'amakomine ("Plateformes municipales"). Hazobaho kandi n'umugi uhuza yose ku rwego rw'igisagara ca Bujumbura.
Iyo migwi yose rero, ibikorwa CICB iyitezeko bikaba ari ivy'ukuba imboneza mu mibano mu vy'ugushigikira amahoro n'ikibano kibereye. Iyo migwi ikorana rimwe mu kwezi, igatanga icegeranyo ku nzego ziyikuriye, maze ibibazo bashoboye gutororokanya bigashirwa mu cegeranyo c'ubuvugizi buzohora bukorwa n'iryo shirahamwe CICB nyene, rifashanije n'urwego mpuzamashengero CNEB. Hagati aho, abarongoye buri shengero n'idini bakaba basabwa kubandanya baba abaremesha b'amahoro, nk'uko babisabwa n'Umukama.
Michel Nibitanga, CEDICOM